Màu nền Màu tối Mặc định Xám nhạt Xanh nhạt Xanh đậm Vàng nhạt Màu sepia Vàng đậm Vàng ố

Font chữ: Palatino Linotype Bookerly Segoe UI Patrick Hand Times New Roman Verdana Tahoma Arial

Chiều cao dòng: 100 120 140 160 180 200

Kích cỡ chữ:

Tháng ba, tiết trời vừa ấm. Hoa xoan rụng lả tả xuống mái ngói rêu phong, trải thành con đường tím nhạt dẫn vào chùa Thiên Quang. Trên bậc đá mòn dấu, hương trầm vương vất quanh từng khung cửa lim cũ kỹ, chuông đồng ngân nga vọng tiếng xa xăm.

Tô Lâm Yên, con gái Đô thống Tô Trung Cẩn, khoác viên lĩnh màu xanh ngọc, đầu cài trâm hoa sen, tay cầm quạt giấy khép hờ. Bên nàng là thị nữ tên Liên lặng lẽ theo sau, dáng người nhỏ gầy nhưng ánh mắt đầy lo toan.

"Cô hai, đi nhẹ thôi. Chốn thiền môn thanh tịnh, đừng để vạt áo xô trụi cả hương hoa nhà Phật."

Lâm Yên gật đầu, khẽ cười.

Trong lòng nàng bây giờ thấy nhẹ nhõm lạ kỳ. Ở nơi không có tường son cửa ngọc, không có cha nghiêm mẹ gắt, nàng mới thật sự được là mình.

Trên bệ đá dưới tháp chuông, một nam nhân trẻ tuổi đang quỳ ngồi, tay cầm bút lông, chăm chú viết câu đối trên mảnh giấy bản. Gió xuân phất nhẹ, làm tà áo nâu sồng tung bay, khiến người nhìn không khỏi chú ý.

Liên cúi đầu thầm nói.

"Là cậu Trần đó cô hai, người làng An Nhân, nghe đâu từng được nhà chùa nuôi ăn học từ nhỏ, tính tình lễ độ, hay giúp sư cụ viết kinh."

Lâm Yên dừng chân. Nàng nhìn thấy nét chữ của người ấy, mực còn chưa khô hẳn, nhưng đã rắn rỏi mà phiêu lãng, như ngọn gió lướt qua mặt nước mùa thu. Một dòng đối vừa viết xong, vẫn còn lửng lơ nơi vạt giấy.

"Vân khởi yên la, nhất ảnh thanh sơn lưu bút tích."

(Mây khói dâng mờ, một bóng núi xanh in dấu mực còn thơm.)

Lâm Yên đọc khẽ, khóe môi cong lên, mắt ánh nét tán thưởng. Chàng trai ngẩng đầu, bắt gặp ánh nhìn dịu dàng như nắng mai chiếu qua vòm lá. Đôi bên chỉ chạm mắt một khắc, nhưng trong lòng người đã thành trăm năm.

Y buông bút, khom người thi lễ.

"Cô có lời bình gì cho hạ vế không?"

Giọng nói nhẹ như suối đầu nguồn, mang theo vẻ nho nhã nhưng không hèn mọn. Lâm Yên cúi đầu, tay vẫn nắm chặt cây quạt.

"Anh là người viết câu trên?"

"Phải. Tôi tên Trần Quân Viễn, học trò của sư cụ trụ trì."

Nàng nhìn tờ giấy một lúc rồi đáp.

"Nếu được, tôi xin đối thử một câu. Xin anh chớ cười."

Nói rồi, nàng mượn bút từ tay Liên, tay run nhẹ mà ánh mắt lại vô cùng kiên định. Chữ nàng viết mềm như liễu rũ, nhưng ý lại vững như tùng già.

"Hoa khai cổ tự, thiên niên cổ tháp vọng hồng nhan."

(Hoa nở chùa xưa, nghìn năm tháp cổ chờ dáng ngọc ghé qua.)

Quân Viễn thoáng ngẩn người. Câu đối không chỉ chỉnh về niêm luật, ý vần, mà còn mang theo dư vị lặng lẽ của một mối duyên chưa hé nụ. Y nhìn nàng, lòng dậy lên cảm giác vừa gần gũi, vừa xa xôi như kiếp trước.

Lâm Yên khẽ khàng trao bút lại, không nói thêm điều gì. Liên đã thúc giục.

"Cô hai, ông nhà đang chờ ở chính điện, ta đi thôi."

Nàng khẽ gật đầu, xoay người rời bước. Khi bóng áo tím đã khuất sau rặng liễu, Quân Viễn vẫn đứng lặng, tay siết chặt tờ giấy đã thấm gió sớm.

Trong lòng y lúc ấy, chỉ còn vang lên một câu đối, nhưng không phải để đối lại, mà để ghi nhớ.

"Thiên niên cổ tháp vọng hồng nhan..."

Khi bóng áo vừa khuất sau rặng liễu rủ, Lâm Yên cùng Liên men theo hành lang đá dẫn vào chính điện chùa Thiên Quang. Hương trầm thơm ngát, tiếng mõ rền đều như nhịp thở cổ xưa vọng từ lòng đất.

Bên trong, cha nàng đã ngồi chờ sẵn. Ông vận viên lĩnh màu tía, cổ áo gài ngọc, tay lần chuỗi tràng hạt bằng trầm hương. Ánh mắt ông, dù nhìn về tượng Phật trước mặt, vẫn ánh lên vẻ trầm ngâm khó đoán.

Lâm Yên khẽ quỳ xuống bên chiếu hoa.

"Cha đợi con."

Tô Trung Cẩn không vội đáp. Ông đưa tay rót một chén trà sen đã nguội, ánh mắt lướt qua con gái, rồi chậm rãi nói.

"Lâm Yên, con đã đến tuổi cập kê. Dẫu còn non dại, nhưng cha không thể không nghĩ đến chuyện sau này."

Lâm Yên khẽ ngước lên. Trong lòng dấy lên một tia linh cảm, cái cảm giác mà nàng thường có mỗi khi ông bắt đầu nói bằng giọng điệu trầm ổn ấy.

Tô Trung Cẩn tiếp lời.

"Hôm nay đến chùa không chỉ để lễ Phật. Có một vị khách đang tĩnh tu trong tịnh thất phía tây, là con trai của bạn cha, Thượng tướng quân, nó tên Lê Tĩnh, vốn có lễ nghĩa, lại tài học hơn người. Con cũng đã gặp nó vài lần rồi. Thằng bé cũng có tình cảm với con. Mẹ con đã xem qua ngày tháng. Nếu con không phản đối..."

Ông ngưng lại một chặp. Ngoài sân, gió thổi bay mấy cánh hoa xoan sót lại, rơi lác đác qua bậc tam cấp.

Lâm Yên nghe đến đó, lòng chợt như có ai cầm gậy đánh nhẹ vào tâm trí. Lê Tĩnh, cái tên ấy không xa lạ. Họ từng gặp nhau vài lần lúc còn nhỏ hay trong yến tiệc ở phủ. Người ấy cao lớn, đoan chính, nhưng ánh mắt lại lạnh như tuyết phủ thành. Y học giỏi, võ lại hơn người, là niềm kỳ vọng của triều đình và mộng ước của bao gia tộc lớn muốn gả con.

Nàng cúi đầu thấp hơn, giọng nhẹ như gió đầu thu.

"Cha, trước giờ con luôn theo ý hai người. Nhưng chuyện nhân duyên... cha cho con thêm chút thời gian."

Tô Trung Cẩn không giận, chỉ nhấp ngụm trà, đoạn nói.

"Thời gian không chờ ai, con gái ơi. Người như Lê Tĩnh, rất nhanh sẽ công thành danh toại. Gả con cho nó, cha mới yên lòng nhắm mắt khi về già."

Lâm Yên im lặng. Trong đầu nàng chợt hiện lên bóng người áo nâu hôm nãy đang viết câu đối dưới tháp chuông, ánh mắt dịu dàng, bút mực còn thơm hương trầm. Một bên là nghĩa tình sâu đậm mới chớm, một bên là ràng buộc của đạo hiếu và lễ nghi.

Cuối cùng, nàng cúi đầu thật sâu.

"Cha cho con thêm một mùa... chỉ một mùa thôi. Khi hoa sen trong hồ tàn, nếu lòng con vẫn không thay đổi, thì con sẽ nghe theo mọi sắp đặt của cha mẹ."

Tô Trung Cẩn nhìn con gái, ánh mắt ông thoáng dao động. Người đàn ông từng bước lên triều đường, đối đáp cùng cả trăm quan viên, mà giờ phút này, lại ngồi trầm ngâm trước một tấm lòng con gái mỏng manh.

Ông không nói gì thêm, chỉ phất tay áo rời khỏi chính điện. Trên bàn thờ Phật, ánh nến lay động, như dòng số mệnh khẽ lung lay giữa hai ngả nhân duyên.

Từ ngày trở về từ chùa Thiên Quang, Lâm Yên thường hay mơ thấy một giấc mộng lạ... trong vườn quế đầy hương, có người ngồi viết câu đối dưới ánh trăng, còn nàng đứng sau bức rèm tơ, lặng lẽ ngắm nhìn.

Nàng tỉnh dậy giữa đêm, tim còn rộn ràng như vừa đi lạc khỏi một bài thơ chưa kết. Hôm sau, Liên vào phòng sớm, tay áo phồng lên, len lén giấu một vật.

Lâm Yên chớp mắt.

"Em mang gì thế?"

Liên lúng túng, cố che sau lưng.

"Không... không có gì đâu, cô hai cứ nghỉ đi..."

Lâm Yên bước nhanh tới, rút ra mảnh giấy cuốn tròn, còn thoang thoảng mùi trầm. Mở ra xem, nàng khẽ sững người. Nét bút quen thuộc, mềm mại như dòng sông chảy qua bờ lặng.

"Cô từng đối rằng "Hoa khai cổ tự, thiên niên cổ tháp vọng hồng nhan".
Nay kẻ hèn này có lòng, xin họa lại một câu.

"Tâm khởi tiểu thư, vạn lý vô thanh vọng yểu điệu."

(Lòng khởi vì nàng, muôn dặm im tiếng vọng dáng mềm)

Thiển học Trần Quân Viễn, xin được giữ lại bóng hoa ngày trước."

Lâm Yên bối rối siết chặt mảnh giấy, ngón tay thon dài run nhè nhẹ. Câu chữ ấy chẳng quá đậm đà, nhưng lại như từng giọt sương rơi vào tim nàng, mát lạnh mà thấm sâu.

Liên nhìn nét mặt nàng, khẽ thở dài.

"Cậu ấy nhờ tiểu đồng đưa thư tới. Dặn kỹ lắm, một tháng chỉ gửi một lần, nếu cô hai không đáp, sẽ thôi."

Lâm Yên im lặng. Nàng đặt thư vào hộp gỗ trên bàn, gấp lại nhẹ nhàng như sợ làm nhăn nếp chữ. Buổi trưa hôm đó, nàng ngồi bên cửa sổ, giữa mùi hương quế và nắng hanh tháng tư, cầm lấy bút viết thư hồi đáp.

"Chữ viết nghiêng nghiêng, lời lại ngay thẳng. Nếu lòng anh có tôi, thì xin chớ vội vàng. Đạo hiếu chưa tròn, dẫu có tình cũng không thể trái lời song thân. Nhưng... nếu sau này anh thực đỗ đạt, đường hoàng tới trước cửa, thì tôi nguyện trải trăm gấm, bày nghìn hoa, đợi anh hỏi cưới."

Cuối thư, nàng không ký tên, chỉ vẽ một nhành hoa quế đang rụng. Cánh mỏng, gió lay, nhưng có sức sống dịu dàng như chính tấm lòng nàng lúc ấy.

Từ đó, cứ mỗi tháng, vào mồng một và rằm, một chiếc hộp gỗ nhỏ lại được đặt lặng lẽ dưới gốc cây quế sau vườn. Trong ấy, thư từ trao qua lại, thơ văn viết bằng tay, tình cảm gửi bằng tim. Họ không gặp nhau, chỉ đối đáp bằng lời, nhưng dường như khoảng cách càng xa, lòng lại càng gần.

Một lần, Lâm Yên gửi tặng một cuốn "Minh Tâm Bảo Giám", bìa gói lụa tím, bên trong có kẹp một chiếc lá quế nhỏ, đã khô.

Lần khác, Quân Viễn hồi thư bằng một bài thơ do chính y sáng.

"Trăng chùa soi đá cổ,
Người đứng lặng bên hiên.
Hương quế bay vô cớ,
Hay là vì nàng nghiêng?"

Cuối mùa hạ năm ấy, Lâm Yên được phép theo mẹ trở lại chùa Thiên Quang lễ Phật. Trước khi đi, nàng dặn Liên.

"Em đừng để lộ, dù chỉ một lời. Gặp mặt là việc do trời định, chứ chẳng nên cưỡng cầu."

Quả nhiên, hôm ấy, trời bất chợt đổ mưa. Trong khi mọi người tránh vào chính điện, nàng đứng tạm dưới mái hiên hậu viện. Tiếng mưa rơi lộp bộp, mùi đất ẩm hòa vào hương trầm càng thêm nồng.

Khi nàng quay lại, bất chợt thấy Quân Viễn đang đứng phía sau. Áo nâu dính nước mưa, tóc buộc sơ sài, nhưng ánh mắt vẫn dịu dàng như buổi đầu gặp gỡ.

Hai người không nói gì, chỉ nhìn nhau qua màn mưa.

Y cúi đầu, mở tay áo, rút ra một vế đối viết trên giấy dầu.

"Nhất yến quy lai, vạn hoa tiêm liễu vọng nhân tâm."

(Một én bay về, vạn đóa liễu mảnh chờ tấm lòng người)

Lâm Yên không đáp. Nàng chỉ khẽ khàng đưa tay, đón lấy vế đối, đặt vào tay áo mình như giữ một điều quý giá.

Trong lòng, một câu thơ vừa kịp nảy nở.

"Mưa giăng lối Phật,
Mộng gửi người xa..."

Lâm Yên quay mặt đi, giấu ánh mắt đang rung nhẹ. Bên ngoài hành lang chùa, mưa vẫn rơi rả rích, từng giọt nước tí tách rơi trên mái ngói cổ, gợi âm thanh như tiếng đàn gãy nhịp. Trong khoảnh khắc ấy, nàng thấy lòng mình bỗng lặng như tờ giấy chưa viết, chỉ đợi một nét mực tình cảm đậm sâu chạm xuống.

"Cô hai!" Tiếng gọi khe khẽ của Liên vọng đến từ phía trước, xen lẫn tiếng bước chân vội vã.

Lâm Yên vội giấu vế đối vào tay áo, khẽ gật đầu chào Quân Viễn, rồi xoay người bước đi, tà áo tím nhạt cuốn theo gió ẩm ướt và mùi cỏ dại sau mưa. Nàng không dám quay đầu lại, bởi chỉ cần một lần ngoảnh lại thôi, e rằng sẽ chẳng còn đủ dũng khí để rời đi.

Quân Viễn nhìn theo bóng lưng ấy, trong lòng dâng lên một cảm xúc mơ hồ không gọi thành tên. Một điều gì đó vừa như chớm nở, lại vừa như đã sâu tận gốc rễ từ kiếp nào.